قیمت مرغ هم مثل سکه لحظه‌ای شد!/علت گرانی مرغ در بوشهر چیست؟

به گزارش ندای استان ، با ثابت بودن و پایین بودن قیمت مرغ در ماه‌های قبل، تولیدکنندگان و ذی‌نفعان تولید مرغ دست‌به‌کار شدند؛ جوجه‌‌‌های یک‌روزه را قتل‌عام کردند و تخم‌مرغ‌هایی که قرار بود چند روز بعدازآن جوجه‌ای به درآید را شکستند. جوجه‌ها کشته شدند و تخم‌مرغ‌ها شکستند تا قیمت مرغ اوج بگیرد. در این ایام تقریباً هیچ عملکرد مثبت یا منفی مؤثری از ارگان‌های دولتی مشاهده نشد.

عواقب آن کار را امروز می‌بینیم. این روزها شاهد مرغ ۱۸۵۰۰ تومانی هستیم. مرغی که پنج ماه قبل بین ۱۱ تا ۱۲ هزار تومان قیمت داشت. مرغ به‌عنوان آخرین حلقه مواد پروتئینی طرفداران زیادی داشت. مرغ فروشان می‌گویند در آن روزها فروش مرغ در بوشهر حداقل چهار برابر امروز بود.

هفته پیش محمدرضا کلامی دبیر ستاد تنظیم بازار گفت: قیمت جدید مرغ گرم آماده پخت ۱۵ هزار تومان به اضافه ۵ درصد کمتر یا بیشتر به اختیار استانداران تعیین شد اما در بوشهر جایی را نمی‌توان پیدا کرد که به این نرخ مرغ را بفروشد.

قیمت مرغ که افزایش یافت طبق معمول نهادها و ارگان‌ها کل زنجیره توزیع را رها کردند و به سمت مرغ فروشان گسیل شدند. آن‌ها زنجیره‌ای که مرغ را بیش از ۵۰ درصد گران کرده بود رها کرده و به واحدهای صنفی گفتند ما قانونی که می‌گوید سود خرده‌فروشی مرغ‌ ۱۰ درصداست را قبول نداریم و سود متعارف ازنظر ما به ازای هر کیلوگرم، باید ۷۰۰ تومان باشد!

سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده دستورالعملی مبنی بر قیمت‌گذاری کالاها و خدمات صنفی تعیین کرده که بر آن اساس سود خرده‌فروشی مرغ ده درصد است.

مرغ فروشان می‌گویند که الآن هم حدود ۸ تا ۹ درصد سود بابت هر کیلوگرم مرغ می‌‌‌گیرند اما بازرسان بر همان کیلوگرمی ۷۰۰ تومان پافشاری می‌‌‌کنند. معلوم نیست این عدد ۷۰۰ از کجای کدام قانون برآمده است؟ اصلاً فرضاً که سود هر کیلوگرم مرغ باید ۷۰۰ تومان باشد و واحد صنفی ۱۰۰۰ تومان می‌‌‌گیرد. واقعاً آیا مشکل قیمت بالای مرغ با برداشته‌شده ۳۰۰ تومان از سود خرده‌فروش برطرف می‌‌‌شود؟ به نظر می‌‌‌رسد گسیل کردن بازرسان ادارات و ارگان‌های خاص برای جریمه خرده‌فروشان (بدون در دست بودن قانون) و علم کردن ۳۰۰ تومان اضافه برداشت از سود مرغ یک نوع نعل وارونه زدن است که تنها در بیلان کار این نهادها کاربرد دارد.

اما مرغ فروشان چه می‌‌‌گویند؟

آن‌ها می‌‌‌گویند حاشیه سود مرغ فروشی به حدی کم است که قاعدتاً ما باید حتی هزینه پلاستیکی که مرغ در آن می‌گذاریم را هم از مشتری بگیریم زیرا سود هر مرغ طبق حرف سازمان‌هایی که بازرسی بر بازار می‌‌‌کنند هر کیلوگرم ۷۰۰ تومان است و هر مرغ نهایتاً ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ تومان سود دارد. ما هر مرغ را در دو عدد کیسه پلاستیک می‌گذاریم و این کار هزینه‌ای بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان بر ما تحمیل می‌کند؛ یعنی حدود سی درصد سود ما بابت تأمین پلاستیک مرغ از بین می‌‌‌رود.

یکی از متصدیان واحد صنفی مرغ فروشی در رابطه با سایر هزینه‌هایی که متوجه مرغ فروشی‌ها است نیز می‌‌‌گوید: هزینه ماهانه تأمین دستکش یک واحد صنفی مرغ فروشی به‌عنوان یک کالای مصرفی در حال حاضر ۱۴۰ هزار تومان است؛ یعنی خرده‌فروشی‌ها به ازای هر جفت دستکش ۲۸۰۰ تومان هزینه می‌‌‌کنند. روزانه حدود دونیم جفت دستکش در مرغ فروشی‌ها استفاده می‌‌‌شود که حداقل ۷ هزار تومان هزینه در بردارد.

البته دستکش ظرف‌شویی یا آشپزخانه هم مورداستفاده تعدادی از واحدهای صنفی خرده‌فروشی مرغ هست که قیمت یک جفت آن بین ۹ تا ۱۲ هزار تومان است که چون کار ما پیوسته است و مدام باید از آن استفاده کنیم دو روز و نیم در دستمان می‌‌‌ماند یعنی در صورت استفاده از این نوع دستکش روزی ۴ هزار تومان هزینه می‌‌‌کنیم.

در این ایام که استفاده از ماسک اجباری است و هر بسته ماسک ۹۰ هزار تومان هزینه دارد، هزینه‌‌‌ای که یک مرغ فروشی به ازای ماسک می‌‌‌دهد، روزانه ۶ هزار تومان است.

هزینه برق یک واحد مرغ فروشی ۲۸۰ تا ۳۰۰ هزار تومان و هزینه آب آن واحد هم ۵۰ هزار تومان است. هزینه اجاره یک مرغ فروشی هم حداقل ۵۰۰ هزار تومان است.

آن‌ها می‌گویند هرچند راه‌اندازی یک واحد خرده‌فروشی مرغ در محلات، سرمایه‌‌‌ای حدود ۴۰ میلیون تومان دارد (که این مقدار به نسبت راه‌اندازی سایر مشاغل بسیار کم است) اما به دلیل تنوع کالایی که می‌‌‌توان وارد این کار کرد و اجناسی که می‌‌‌توان در کنار مرغ فروخت نمی‌‌‌توان از یک واحد مرغ فروشی انتظار سود قابل‌توجهی داشت.

آن‌ها می‌‌‌گویند اقلامی که می‌‌‌توان در یک مرغ فروشی عرضه کرد شامل ادویه، زردچوبه، آب‌لیمو، رب گوجه‌فرنگی، تخم‌مرغ و دو سه قلم کالای دیگر است. این کالاها باید به لحاظ مقدار کم باشد و ارزان‌تر از واحدهای صنفی سوپرمارکت به فروش برسد تا مشتری‌‌‌های جدید به واحد صنفی مرغ فروشی جذب کند. این موضوع نشان می‌دهد که تنوع کالای یک مرغ فروشی بسیار کم است و به همین دلیل نمی‌‌‌توان بر سود سایر اقلام زیاد تمرکز کرد. پس درآمد سرشاری در این واحدهای صنفی نیست.

هرسال هم در ایران با بحران مرغ مواجه می‌‌‌شویم. در تابستان سال قبل مرغ به کیلوگرمی ۱۵ هزار تومان رسید و مرغ فروشان نمی‌‌‌توانستند مرغ موردنیاز مصرف‌کنندگان را تأمین کنند.

وضعیت فروش بلدرچین شترمرغ، بوقلمون، کبک و… که در فریزر مرغ فروشی‌ها عرضه می‌‌‌شود نیز به دلیل بحران اقتصادی کشور و کوچک شدن سفره مردم بسیار کم شده است. واحدهای صنفی محله‌‌‌ای عرضه مرغ قبل از سال که مرغ ارزان بود به‌طور متوسط روزانه ۲۰۰ کیلوگرم مرغ می‌‌‌فروختند اما الآن در بهترین شرایط ۸۰ کیلوگرم می‌‌‌فروشند؛ یعنی امروز فروش مرغ در هر واحد صنفی محله‌ای، به‌طور متوسط ۴۰ تا ۶۰ کیلوگرم در طی روز است.

در تماسی که با یکی از شرکت‌های توزیع مرغ داشتیم این شرکت وضعیت توزیع مرغ را بسیار نامناسب توصیف کرد. آن‌ها گفتند تا ماه قبل روزانه بیش از ۶ تن مرغ بین مرغ فروشان بوشهر توزیع می‌‌‌کردند اما الآن روزانه کمتر از ۲٫۵ تن مرغ توزیع می‌‌‌کنند.

متصدیان واحدهای صنفی مرغ فروشی می‌گویند که تا ماه قبل روزانه ۴ بسته جگر مرغ می‌‌‌فروختند اما امروز حدود ۲۰ بسته می‌‌‌فروشند. جگر مرغ ارزان است و خانواده‌هایی که نمی‌‌‌توانند مرغ بخرند، جگر مرغ می‌‌‌خورند؛ یعنی ۱۵ خانواده‌‌‌ای که قبلاً مرغ می‌‌‌خوردند الآن دارند کالای ارزانی مثل جگر و سنگدان مرغ تهیه می‌کنند.

در شرایطی که فروش خرده‌فروشی‌ها به کمتر از نصف و فروش مرکز پخش به کمتر از ثلث ماه‌های قبل رسیده است و در شرایطی که فروش دل مرغ، بوقلمون و بلدرچین و سایر اقلام فریزری مرغ فروشان در حدی کم شده که نمی‌‌‌توان روی فروش این اقلام حساب کرد چرا نهادها و ارگان‌‌‌های مختلف همه‌روزه در حال فشار آوردن به بدنه بسیار نحیف مرغ فروشی‌ها هستند؟

همه متخصصان اقتصادی و کارشناسان امور بازار می‌‌‌دانند که وجود مرغ فروشی به شکل امروزی آن نشات گرفته از وضعیت اقتصادی خانوارهای ایرانی است. بدون شک اگر اندکی وضعیت اقتصادی کشور بهتر شود شاهد عرضه مرغ به‌صورت بسته‌بندی بهداشتی در هایپرمارکتها، فروشگاه‌‌‌های بزرگ و فروشگاه‌‌‌های زنجیره‌ای خواهیم بود و این رسته صنفی به خاطره‌ها خواهد پیوست.

درآمد مرغ فروشی‌ها از سایر اقلام چقدر است؟

متصدی واحد صنفی مرغ فروشی باید رب گوجه‌فرنگی و آب‌لیمو را زیر قیمت سوپرمارکت بفروشد تا بتواند مشتری جدید جذب کند؛ زیرا توقع مردم این است که مرغ فروشی‌ها این کالا را ارزان‌تر از سوپرمارکت‌ها به دستشان برساند.

هر شانه تخم‌مرغ حدود هزارتا سه هزار تومان سود دارد که چون تخم‌مرغ شکسته هم در هر شانه وجود دارد می‌‌‌توان گفت که مرغ فروشی‌ها تقریباً هیچ سودی از فروش تخم‌مرغ نمی‌برند.

یکی از مغازه داران مرغ فروش بوشهری در گفتگو با خبرنگار فارس می‌گوید، ماهانه ۳ بسته رب می‌فروشیم و هر رب دو هزار تومان سود و هر بسته رب ۷۲ هزار تومان سود دارد. هر خرده‌فروش مرغ، روزانه ۵ شیشه آب‌لیمو می‌فروشد که هر شیشه دو هزار تومان سود دارد. کالای فریزری هم‌سود ۱۲ درصدی دارد که فروش بالایی ندارد، یعنی کل فروش هرماه یک واحد صنفی از فروش کالاهای فریزری ۳ میلیون تومان است که ۴۵۰ هزار تومان سود دارد.

منبع:فارس