خبر استان:تک فرزندی پدیده جدیدی است که ارمغان شمار زیادی از خانواده های ایرانی به جامعه است که با استمرار آن در آینده ای نه چندان دور باید واژه هایی همچون خاله، دایی، عمو و عمه را در عالم واقع حذف شده قلمداد کرد.
خبر استان:هرچند استفاده از واژه ‘یکی یه دونه’ در گذشته برای خانواده هایی که در بین تعدد فرزندانشان یک پسر یا یک دختر وجود داشت بیشتر بخاطر تحویل گرفتن،به رخ کشیدن لوسی یا ننر بودنشان اصطلاح رایجی بود اما در زمان حاضر بیشتر زوج ها خواسته یا ناخواسته به تک فرزندی بسنده کرده اند تا واژه ‘ یکی یه دونه ‘ شمار اعضای خانواده را از سه نفر بیشتر نکند!
با وجود اینکه ‘تک فرزندی’ سوغات دنیای مدرن به نسلی است که رفاه و راحت طلبی پیشه کرده است اما عمده پدران و مادران امروز جامعه ایرانی زیست در خانواده های با جمعیت در برخی اوقات ۱۲ نفره با چهچه یا حتی دعواهای خواهر و برادری را تجربه کرده اند اما اینکه چرا خود برای ‘دردانه اشان ‘ خواهر یا برادری نمی خواهند بدون شک این تصمیم افسردگی، کمرنگ شدن حمایت اجتماعی و فقدان مهارت های لازم برای ثمره زندگی مشترکشان را در پی خواهد داشت.
فقدان تصمیم و سیاست اصولی در مبحث جمعیتی کشور باعث شده تا در مقطعی که مکانیزم های تشویقی و حمایتی برای ازدیاد جمعیت در جامعه رایج بود حذف و در کنار آن مشکلات اجتماعی از جمله اشتغال، مسکن، بالا رفتن سن ازدواج و معیشت به ناچار برخی از خانواده ها را برغم میل باطنی برای داشتن فرزندان زیاد به تک فرزندی سوق دهد.
کاهش نرخ باروی به کمتر از دو فرزند تبعات اجتماعی و جامعه شناسی زیادی بدنبال داشته که بدلیل اهمیت این موضوع ایرنا با همکاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در میزگرد خبری ابعاد آن را بررسی کرده است.
کارشناس ارشد بالینی و مدیرگروه سلامت روانی دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر نیز گفت:درشرایط کنونی بیشتر خانواده ها یا تک فرزندند و یا بچه ای ندارند.
فاطمه اکبری زاده افزود: دریک مدت زمانی طرح کنترل جمعیت در دستور کار قرار داشت ولی در زمان حاضر باتوجه به اینکه سیل جمعیت به سمت سالمندی است فرزندآوری در دستور کار قرار دارد.
وی تصریح کرد: خانواده های تک فرزند در گذر زمان که به سن سالمندی می رسند نیاز به مراقبت دارند که از این امکان محروم هستند همچنین جامعه نیزآن نیروی کارآمد از نظر اقتصادی را ندارد.
اکبری زاده افزود: تک فرزندی و پیر شدن جمعیت افزون بر زیان جامعه از نظر اقتصادی باعث می شود تا این افراد از لحاظ حمایت اجتماعی با مشکل روبه رو شوند.
وی تصریح کرد:بیشتر والدین شاغل به دلیل اینکه وقت زیادی را صرف کار می کنند خانواده ای تک فرزند هستند که تنهایی فرزند خود را با بازیهای کامپیوتری، تلویزیون و موارد دیگر پر می کنند.
اکبری زاده گفت: بچه های تنها تک بعدی هستند و از سایر مهارتها مانند مهارتهای رقابت، بازی، دعوا، هم کلامی درخانه محروم می شود این درحالی است که در خانه ای که دو تا سه فرزند وجود دارد بچه ها یاد می گیرند چگونه در محیط اجتماعی از مهارتها بهره گیرند.
وی یادآورشد:درخانواده های تک فرزند مهارت فرزند پروری در آنها ضعیف و والدین حوصله ارتباط برقرار کردن با بچه را ندارند که این امر باعث بروز مشکلاتی برای بچه می شود.
اکبری زاده گفت:درصورت ادامه روند تک فرزندی خاله، عمو، دایی و عمه به تاریخ می پیوندند و باید در کتابها به دنبال آنها جست و جو کرد.
به گفته اکبری زاده در جوامع خارج از ایران افراد تنهایی خود را با حیوانات خانگی پر می کنند و پیوندهای خانوادگی بسیار ضعیف است.
وی تصریح کرد:خانواده های ایرانی سنتی هستند به همین دلیل با ارتباط خانوادگی شاداب و با نشاط می شوند ولی اگر این پیوندها نباشد در دوره سالمندی افراد با افسردگی و کم شدن حمایت اجتماعی روبه رو می شوند.
وی تاکید کرد: در زمان حاضر با برگزاری کلاسهای فرزند پروری در مراکز بهداشتی درمانی اصول ارتباط با فرزند به زوجین آموزش داده می شود.
به گفته اکبری زاده دراین کلاسها نحوه مدیریت و ایجاد ارتباط با فرزندان برای حفاظت در مقابل آسیبهای اجتماعی آموزش داده می شود.
یک متخصص زنان و زایمان نیزگفت: براساس آمارها ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت کشور نابارور هستند که باتوجه به هزینه های بالای درمان امکان درمان از آنها گرفته و این امر در روند جمعیت تاثیرگذار است.
دکتر فرزانه نظری افزود: افزایش سن ازدواج یکی ازعلتهای مهم در ناباروری زوجین است.
وی تصریح کرد: باتوجه به تغییراتی که در تخمدانها در اثر افزایش سن به وجود می آید علاوه بر ناباوری با سقط جنین مکرر روبه رو می شوند که این نیزدر روند کاهش جمعیت تاثیر دارد.
نظری باتوجه به هزینه های بالای درمان ناباروری گفت: انتظار است بیمه ها بیشتر داروها و شیوه های درمان ناباروری را حمایت کنند تا با این کار ثبات خانواده ایجاد و زمینه فرزندآوری آنها نیز فراهم شود.
وی تصریح کرد: با درمان های ناباروری اماکن چندقلوزایی افزایش می یابد که این امر در روند افزایش جمعیت موثر است.
این متخصص زنان و زایمان بااشاره به ضرورت برنامه ریزی برای سلامت جامعه و به خصوص زنان گفت: افزایش بهداشت باروری، کاهش مرگ و میر مادران و ترویج زایمانهای طبیعی از عوامل مهم در روند افزایش جمعیت است.
وی یادآورشد: یکی ازعلتهایی که باعث شده مادران نتوانند زایمانهای مکرر داشته باشند زایمان به شیوه سزارین است.
نظری افزود: با تکرار عمل سزارین امکان چسبندگی روده و جفت، مثانه و خونریزی زیاد حین زایمان وجود دارد که با انجام زایمان طبیعی این موارد وجود ندارد.
وی با بیان اینکه با اجرای طرح تحول نظام سلامت ، انجام زایمان طبیعی به صورت رایگان فراهم شده است گفت: با این وجود زنان به دلیل ترس و برخی دلیل های غیرموجه به دنبال انجام عمل سزارین هستند.
نظری اضافه کرد: مادری که دو بار سزارین شده باشد نمی تواند زایمانهای مکرری داشته باشد این درحالی است که با زایمان طبیعی این فرصت برای زنان وجود دارد.
وی بااشاره به نازایی ثانویه افزود:در این شیوه نازایی خانمی یک بار باردار شده ولی برای بارداری دوم که بعد از چندین سال اقدام کرده دچار مشکل می شود.
این متخصص زنان و زایمان گفت: با افزایش سن و فاصله گذاشتن بین بچه ها به دلیل آسیبی که به تخمدانها وارد می شود افراد نمی توانند بچه دار شوند.
وی با تاکید بر اینکه زنانی که باردار نشده اند بیشتر در معرض بیماریها قرار می گیرند افزود: برای برطرف شدن مشکل زوجهای نابارور کلینیکهای ناباروری تقویت شوند.
نظری اظهارکرد: وجود فرزندان باعث ایجاد نشاط و امید به زندگی را در خانواده تقویت می کند.
وی تصریح کرد: در زایمانهای طبیعی شیردهی بهتر انجام می شود و رحم زودتر جای خود می رود و با ورزش کردن بدن خانمها زودتر به شکل قبلی خود برمی گردد.
این متخصص زنان و زایمان گفت: در سیاست افزایش جمعیت نباید یک سویه به مسائل نگاه شود بلکه در گام نخست ضمن ایجاد زمینه زندگی با کیفیت سایر عوامل از جمله تصادف و طلاق را نیز باید کاهش داد.
وی افزود: شرایط سنی ۲۰ تا ۲۵ سال فرصت خوبی برای ازدواج است این درحالی است که بدلایل مختلف میانگین سن ازدواج در جامعه بالا رفته است.
نظری گفت: همچنین فرصت طلایی باروری ۱۸ تا ۳۵ سال است و زوجینی که طی دو سال نتوانند بچه دارشوند در این فاصله زمانی باید اقدامهای لازم را انجام دهند.
نظری یادآور شد: در زمان حاضر بسیاری ازافراد تمایل دارند در ابتدا به همه هدفها و آرزوهایشان برسند بعد ازدواج کنند و یا خیلی از زوجین نیزتمایل دارند چند سال اول زندگی به نوعی استراحت کنند بعد اقدام به بچه دارشدن می کنند.
کارشناس سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر نیز گفت: از ۳۰ اردیبهشت به مدت یک هفته مصادف با سالروز ابلاغ سیاست های کلی جمعیت از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان هفته ملی جمعیت نامگذاری شده است.
حکیمه وحدتیان در ادامه با اشاره به اینکه براساس سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ میزان باروری (تعداد فرزندانی که یک زن در دوران باروری خود به دنیا می آورد) کاهش پیدا کرده افزود: در صورت تداوم روند کنونی باروری، رشد جمعیت در سال ۱۴۱۵ تا ۱۴۲۰ صفر خواهد شد که با این شرایط، رشد جمعیت به سوی منفی شدن می رود.
وی اضافه کرد: براساس آخرین مطالعات انجام شده حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن میزان باروری در استان بوشهر ۲٫۰۶ به ازای هر زن است که این آمار نزدیک به حد جایگزینی (۲٫۲) است.
وحدتیان ادامه داد: ارتقای این شاخص و کم کردن فاصله آن در مناطق مختلف استان از هدفهای اصلی دانشگاه علوم پزشکی است که تحقق به این مهم یک سری برنامه هایی در دستور کار قرارگرفته است.
وی یادآورشد: رایگان شدن زایمان طبیعی، افزایش مرخصی زایمان، برگزاری کلاس های آمادگی زایمان در خصوص رواج زایمان طبیعی و افزایش فرزند آوری از جمله برنامه های پیش بینی شده برای ارتقای میزان باروری است.
وحدتیان در ارتباط با معایب تک فرزندی نیز گفت: یکی از اثرهای مهم و نامطلوب پدیده تک فرزندی به هم خوردن توازن و تعادل نسلی است.
کارشناس سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر یادآورشد: یکی دیگر از پیامدهای مخرب تک فرزندی و کاهش باروری پایین آمدن متوسط ضریب هوشی جامعه است.
وحدتیان افزود: باتوجه به اینکه تک فرزندی بیشتر در میان زوجهای نخبه و برجسته جامعه رواج دارد ادامه این روند باعث می شود تا سهم مادران تحصیل کرده از جمعیت آینده در مقایسه با مادران کم تحصیلات بسیار کمتر شود که همین امر سبب کاهش ضریب هوشی جامعه می شود.
وی ادامه داد: براساس رهنمودهای رهبر معظم انقلاب یکی از مشکلات جامعه این است که برجسته ترین زوجها که نخبگان هستند کمترین فرزند را دارند که این یک ضرر بزرگ است چون کشور را از ژن انسانهای برتر محروم می‌کند این در واقع یکی از پیامدهای مخرب کاهش باروری است.
وی در ارتباط با معایب تک فرزندی برای والدین نیز گفت: احساس نیاز و وابستگی شدید به تنها فرزند، اضطراب و دلواپسی نخواسته نسبت به وضعیت فرزند، اشتغال ذهنی، تنهایی و محرومیت زودهنگام از کمک و همراهی فرزند در صورت غیبت( تحصیل، سربازی، ازدواج و فوت) است.
وحدتیان گفت: ازدواج دو تک فرزند با یکدیگر فرزند آنها از داشتن دایی، خاله، عمو و عمه محروم می شود که این امر منجر به کم رنگ شدن کارکرد اجتماعی و عاطفی خانواده در مفهوم وسیع و به هم خوردن تدریجی هنجارهای خانواده ایرانی می شود.
وی اظهارداشت: بررسی ها نشان داده میانگین فاصله زمانی تولد اولین فرزند از زمان ازدواج به حدود سه و نیم سال رسیده است.
وحدتیان گفت:باتوجه به اینکه سن ازدواج افزایش یافته اگر بارداری اول به تاخیر بیفتد فرصت های زمانی برای باروری سالم نیز از دست خواهد رفت.
وی تاکید کرد: هر چه فاصله تولد اولین فرزند از زمان ازدواج کمتر باشد فرصت طلایی تشخیص زودرس و درمان زوجین نابارور کمتر از دست می رود.
کارشناس سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهرگفت: استفاده از روش های فاصله گذاری بین بارداری ها باتوجه به تغذیه کودک با شیر مادر در این دوره از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی یادآورشد:کمترین فاصله مطلوب بین دو بارداری از نظر ابعاد سلامت سه سال و بیشترین این فاصله زمانی پنج سال باید لحاظ شود.
وی یادآورشد: با افزایش بیش از حد فاصله بین فرزندان هم امکان دستیابی به فرزندان دلخواه در خانواده کم می شود و هم فرصت بارداری با بهترین شرایط از مادر گرفته می شود.
وحدتیان در خصوص فواید جسمانی فرزندآوری نیزگفت:فرزند آوری عاملی در حفظ سلامت مادران از جمله سرطان سینه، عاملی درکاهش خطرابتلا به بیماری قلبی و سرطان، کاهش فشار خون، عملکرد بهتر مغز و بهبود حافظه مادران است.
وی فواید روحی و رواشناختی فرزند آوری را احساس لذت خوشبختی نشاط بیشتر نسبت به خانواده های بدون فرزند، عامل سلامت روانی والدین، تامین نیاز والدین به مهرورزی و تامین نیاز غریزی همسران به ایفای نقش والدینی ذکر کرد.
وحدتیان فواید فرزندآوری از لحاظ خانوادگی را نیز استحکام و پویایی خانواده و گسترش تعاملات و ارتباطات معرفی کرد.
وحدتیان گفت:فرزندآوری باید مسئولانه، آگاهانه و آزادانه باشد و زوجین با در نظر گرفتن شرایط لازم نسبت به فرزند دار شدن اقدام و برای تربیت فرزندان نیزهمه توان خود را به کار گیرند.
وی تصریح کرد: فرزند صالح از نعمتهای خداوند است بنابراین زوجین با قدرشناسی از این نعمت در حراست و پاسداری از او همه سعی خود را به کار گیرند.
معاون نهاد رهبری در دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهرنیزگفت:درموضوع جمعیت در گزاره های دینی روایت از پیامبر است که امت خود را به تولید نسل ترغیب کرده و بیان داشته در تولید نسل امت هنگام قیامت به زیاد بودن امت خود افتخار خواهم کرد.
حجت الاسلام علی اسماعیلی افزود: در اصل تولید نسل و فرزندآوری یکی راحت بودن و دیگری مشکلات مالی مطرح می شود ولی در روایات و آیات ثمره ازدواج آرامش بیان شده و زن و مردی که بایکدیگر ازدواج می کنند چنانچه فرزندی برای آنها دنیا نیاید احساس رکود و خمودی به آنها دست می دهد.
وی بیان کرد: فرزند آوری برای تولید نسل گرچه امری سخت است ولی نتیجه آن افزایش امید به زندگی در زوجین است.
اسماعیلی ادامه داد: کار و نتیجه ای که از سختی بیرون می آید ارزش آن نیز بیشتر است.
وی گفت: خداوند درارتباط با تولید نسل که در زمان جاهلیت برخی فرزندان خود را زنده به گور می کردند و در زمان جاهلیت مدرن که برخی به دلیل مشکلات مالی فرزند خود را سقط جنین می کنند تاکید کرده روزی هر فرد برای زندگی او مشخص شده است.
یک کارشناس اموراجتماعی نیزگفت:افزون بر شرایط تحمیلی تک فرزندی از جمله ازدواج دیرهنگام یا ناباروری که با درمان در برخی مواقع فقط یک فرزند حاصل می شود مسوولان نیز باید با بستر سازی به ایجاد انگیزه در والدین برای داشتن فرزند بیشتر کمک کنند.
محسن محمدی افزود:هم اینک مشکلات مسکن و اشتغال باعث ازدواج دیرهنگام افراد شده است طوریکه دغدغه تامین معیشت فرصت پرداختن به دیگر بخش های زندگی را تحت شعاع قرار داده است.
مدیرکل ثبت و احوال استان بوشهر گفت: جمعیت استان بوشهر هم اکنون یک میلیون ۸۱ هزار و پنج نفر است که از این میزان ۵۸۷هزار و ۵۲ نفر مرد و مابقی را زنان تشکیل می دهند.
کیومرث صالحی نیا بیان کرد: نسبت جنسی در استان بوشهر ۱۱۹ به ۱۰۰ است بدین مفهموم که به ازای هر ۱۱۹ نفر مرد ۱۰۰ زن وجود دارد.
وی افزود: از جمعیت استان بوشهر نزدیک به ۳۵۵ هزار نفر آن با قرارداشتن در رده سنی ۱۵ تا ۲۹ سالگی جوان محسوب می شوند.
