تنبلی یا مهاجرت کتاب‌خوان‌ها؛ بوشهری‌ها چگونه نخوان‌ترین شدند؟
تنبلی یا مهاجرت کتاب‌خوان‌ها؛ بوشهری‌ها چگونه نخوان‌ترین شدند؟

ندای استان:کتاب و کتابخوانی در توسعه و پیشرفت نقشی انکارناپذیر است تا جایی که کارشناسان، رشد و بالندگی جوامع را با تعداد کتابخانه‌ها، تیراژ کتاب، میزان سرانه مطالعه مقایسه می‌کنند.

به گزارش ندای استان،نمی توان توسعه و رشد را بدون در نظر گرفتن میزان سرانه مطالعه مورد بررسی قرار داد به همین خاطر، کتاب و کتابخوانی از مقوله های مهم و قابل توجه فرهنگی است که ترویج آن در جامعه، بسیار ضروری  به نظر می رسد.

طرح آمارگیری از فرهنگ رفتاری خانوار از طرح‌های آماری جدید مرکز آمار ایران است که با هدف شناخت فعالیت‌ها و رفتارهای فرهنگی خانوارها و استفاده از آن برای برنامه‌ریزی‌های فرهنگی کشور طراحی شده است.

این آمارگیری در سال ۱۳۹۹، برای افراد ۱۵ساله و بیشتر به گونه‌ای طراحی شده است که نتایج به تفکیک تمام استان‌ها قابل ارائه است.

در این آمارگیری به ۴۳ هزار و ٧٠٠ خانوار شهری و ١٨ هزار و ۸۶۰ خانوار روستایی و در کل به ۶۲ هزار و ۵۶۰ خانوار مراجعه شده و اطلاعات مرتبط با حوزه کتاب و نشریات، موسیقی، شبکه‌های اجتماعی، فعالیت‌های ورزشی، تغذیه، سرمایه اجتماعی و … افراد ۱۵ ساله و بیشتر دریافت شد، طبق گزارش مرکز آمار ایران، استان بوشهر با ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه در ماه کمترین سرانه مطالعه را در سال ١٣٩٩داشته است.

تجاری و مرز بودنِ بوشهر

به‌یقین جغرافیای و فرهنگ هر ملت در کنش افراد آن بی‌تاثیر نیست و می‌تواند ارزش‌ها و هنجارهای جامع را تعیین کند.

یک مدرس دانشگاه در گفت‌وگو ایسنا در خصوص اینکه بوشهر چگونه کمترین ساعت کتابخوانی را در کشور دارد، اظهار کرد: تجاری و مرز بودنِ بوشهر نمی‌تواند در رسیدن به این رتبه کتابخوانی بی‌تأثیر باشد. کنش بوشهر به سمت و سوی اقتصاد و داد و ستد و مبادله و معامله بوده و خواهد بود. این از عمیق‌ترین دلیل‌هایی است که درصد کمتری از بوشهر نسبت به دیگر استان‌ها متمایل به خواندن کتاب هستند.

بشیر علوی اضافه کرد: به طور کلی بوشهر در دیگر مؤلفه‌ها نیز چندان روبه جلو و پیشرو نیست. در گرانی نیز رتبه مناسبی نداریم و همینطور در حضور نیروی انسانی در بدنه اصلی هیات دولت یا معاونان وزیر، رتبه بدی در دست داریم. در میزان اختصاص بودجه و… نیز بوشهر جایگاه خوبی ندارد.

مهاجرت کتابخوان‌ها از بوشهر

این مدرس دانشگاه فرهنگیان بوشهر با اشاره به مهاجرت افراد کتابخوان استان بوشهر، تصریح کرد:  از دیگر عوامل قعرنشینی این استان در حوزه کتابخوانی، مهاجرت کتابخوانان از بوشهر به پایتخت یا شهرهای مدرن‌تر و پیشروتر است.

علوی بابیان اینکه باور و همت هر فرد برخاسته از ناخودآگاه جمعی و حافظه‌ی تاریخی جامعه است، خاطر نشان کرد: این موضوع به میزان رشد فرهنگ مطالعه و افزایش تعداد کتابخوانان آن جامعه تاثیرگذار است.

عقب ماندگی از امکانات شهری

وی عنوان کرد: در سنت و گذشته جامعه بوشهر با توجه به عقب ماندگی سال‌های دورش از هرگونه امکانات شهری، اداری و فرهنگی، ریشه‌ی نخواندنِ کتاب، کمبودِ و نبودِ آن در سرانه‌ی مصرفی بوشهر و بوشهری‌ها عمیق و طولانی است. این سستی نسل به نسل به امروز رسیده که نتیجه‌اش این رتبه مملو از شرمساری است.

خودشیفتگی و تنبلی 

این نویسنده ادامه داد: از دیگر علت‌ها را می‌توان خود شیفتگی جامعه بوشهر دانست که بسامد ثروت در آن بالاست. ثروت در بطن خود می‌تواند خودشیفتگی با خود همراه کند. خود شیفتگی قومی و فرهنگی سبب شده است نوعی احساس سیری و اشباع شدگی کاذب درونمان را فرا بگیرد. این سیری و اشباع شدگی، فرد را تشنه و جویای دانایی و فهمیدن نمی‌کند و چندان کتاب را نمی‌بینند.

علوی تاکید کرد: جامعه بوشهر، یک جامعه تنبل است. این ادعا را می‌توان با حضور فراوان نیروی کار خارج از استان در بوشهر به اثبات رسانید. این تنبلی و بی حالی و پشت میزنشینی در نرفتن به سمت و سوی مطالعه بی تأثیر نیست. تنبلی تاریخی، ما را به امتناع از مطالعه کردن کشانده است.

وی افزود: مردمان بوشهر دچار نوعی کرختی خود خواسته شده اند.  بی حالی و تن آسایی در همه‌ی منافذ زندگی جامعه بوشهر جریان یافته است. مطالعه و وقت گذاشتن به آن، نوعی همت، توان و عزم می‌طلبد. در جامعه‌ای که کرختی بهره آن باشد، همت به خواندن مطالعه افول می‌کند.

جامعه بوشهر، ذهنی بسیط دارند

این مدرس دانشگاه گفت: جامعه بوشهر، ذهنی بسیط دارند. این امر در ساده سازی امور زندگی به‌شدت تأثیرگذار است. این ساده سازی در اموری مانند مطالعه نیز نقش داشته است و از این بابت و با این ذهن بسیط گونه‌ی ساده انگارانه، کمتر به طرف مطالعه و کتاب خواندن می‌رویم.

علوی اضافه کرد: از دردهای دیگر ذهن بسیط، بی توجهی به تناقضات درونی خود است. در جامعه‌ای که اینچنین زیست می‌کنند، درد تناقض درونی و چیستی زندگی را دریافت نمی‌کنند و این مسأله در سوق ندادن افراد به امر مطالعه برای رفع تناقضات درونی تأثیر شگرفی دارد.

وی بابیان اینکه از ریشه‌های کمبود مطالعه در بوشهر، خانوده است، اظهار کرد: خانواده عامل بسیار مهمی در ترویج  عادات به مطالعه و فرهنگ کتاب خوانی است. یک خانواده بی کتاب، به‌شدت در تولید یک نسل بی کتاب تأثیر می‌گذارد. خانواده‌ای که محیطی یا ساحتی برای نگهداری کتاب در زندگی خود ندیده، هزینه‌ای برای خرید کتاب جدا نکرده  و وقتی برای خواندن کتاب کنار نگذاشته، خروجی این خانوده، نسلی بدون کتاب است.

  • منبع خبر : ایسنا