خبر استان:رویدادهای اخیر در این معبر، نگارنده را بر آن داشت تا با نگاهی دیگر، به بررسی کارکرد این بزرگراه در شهر بوشهر بپردازد.
خبر استان:کلنگ احداث بزرگراه امام علی(ع) بوشهر در ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ توسط شهردار وقت و شورای اسلامی شهر بوشهر به زمین زده شده و در سال ۱۳۹۲ به طول ۶ کیلومتر و به صورت شش خطه (مسیرهای رفت و برگشت) افتتاح شد.
احداث این گذر حیاتی که به نوعی به عنوان مسیر کمربندی بوشهر حد فاصل میدان شهید مطهری تا میدان غدیر عمل می‌نماید، سبب تامین راه دسترسی دوم به شهر بوشهر گردید. علاوه بر این، تسهیل در رفت و آمد وسایل نقلیه سنگین ورودی به شهر و حذف گره ترافیکی میدان آزادی از دیگر اهداف این پروژه بوده است.
موقعیت این بزرگراه در شهر بوشهر و تصاویر این بزرگراه در ادامه آمده است.
رویدادهای اخیر در این معبر، نگارنده را بر آن داشت تا با نگاهی دیگر، به بررسی کارکرد این بزرگراه در شهر بوشهر بپردازد. این بزرگراه، به نوعی تامین کننده دسترسی مسیر برون شهری به معابر درون شهری بوشهر می‌باشد. بررسی استانداردهای رده عملکردی معابر نشان می‌دهد که اصلی‌ترین نقش اینگونه معابر، نقش جابجایی است.
در تعریف این معابر که در استانداردها از آنها به تندراه تعبیر شده، آمده است:
«تندراه‌ها گروهی از معابر شهری هستند که در طراحی و بهره‌برداری از آن به جابجایی وسایل نقلیه موتوری برتری داده شده و نقش دسترسی و نقش اجتماعی در آنها بسیار کمرنگ می‌باشد. معمولا جریان در هر جهت عبوری این معابر به طور فیزیکی از یکدیگر جداست و در طولهای قابل ملاحظه‌ای می‌توان جریان ترافیک را در آنها غیرمنقطع فرض کرد. اکثر تقاطعهای این معابر غیرهمسطح هستند. در صورتیکه در این معابر به تعداد محدود تقاطع همسطح وجود داشته باشد، باید فاصله آنها از یکدیگر بیش از ۲٫۵ کیلومتر باشد. وظیفه اصلی این معابر جابجایی سفرهای طولانی و برقراری ارتباط سریع بین نواحی عمده یک شهر است.»
ضوابط عملکردی و دسترسی این معابر در ادامه ذکر شده است.
کلیه موارد ذکر شده، دقیقا نکاتی می‌باشد که در استاندارد طبقه بندی معابر شهری (منتشر شده توسط سازمان ملی استاندارد)، ذکر گردیده است. حال با توجه به این موارد، از منظر کارشناسی، نگاهی مجدد به بزرگراه امام علی(ع) معطوف می‌سازیم.
این بزرگراه که از بسیاری از جنبه های فوق الاشاره دارای استانداردهای لازم است، در برخی موارد دارای مشکلاتی است که شایسته است بدان توجه شود.
۱ اولین دغدغه در این مورد، وضعیت ایمنی این بزرگراه می‌باشد. متاسفانه تصادفات در این بزرگراه (که مع‌الاسف در یک مورد منجر به درگذشت مدیر شیلات شهرستان بوشهر نیز گردید) نشان می‌دهد که سرعت حرکت خودروها در آن بیش از سرعت مجاز می‌باشد. لذا نیاز به اندیشیدن تمهیداتی در راستای آرامسازی ترافیک و کاهش سرعت در این معبر، وجود دارد. بهترین راهکار، کمک گرفتن از سیستم های هوشمند حمل و نقل (ITS) در این زمینه و تعبیه دوربین های کنترل سرعت در محدوده بزرگراه می‌باشد.
تصاویر زیر، نشان دهنده شدت تصادفات این بزرگراه می‌باشد.
۲ در مورد وضعیت تقاطع های آن نیز ذکر این نکته خالی از لطف نیست که وجود طرح تقاطع غیرهمسطح میادین شهید مطهری و غدیر، خوشبختانه سبب رفع دغدغه تداخل ترافیکی و کاهش ایمنی ورودی و خروجی بزرگراه شده است.
۳ نکته قابل توجه دیگر در زمینه کارکرد بزرگراه، کاربریهای ایجاد شده در حاشیه آن می‌باشد. وجود دهکده گردشگری بوشهر، انتقال کسبه گل فروش میدان مطهری بوشهر به حاشیه این بزرگراه و پیش بینی ایجاد برخی دیگر از کاربری‌ها مانند هتل و شهربازی در دیگر موارد در دست انجام در این زمینه می‌باشد.
استانداردها نشان می‌دهد که توقف و پارک خودرو در حاشیه بزرگراه اکیدا ممنوع بوده و امکان دسترسی به کاربریهای پیرامونی نیز، در حاشیه بزرگراه ها نباید میسر باشد.
در آیین نامه آمده است که حتی کاربریهای حاشیه معابر شریانی درجه یک که یک رده از تندراه از نظر عملکردی پایین‌تر می‌باشند، نیز باید کاربریهای شهری به صورت محدود باشند و در معابر شریانی درجه ۲ اجازه وجود هر نوع کاربری با امکان دسترسی مستقیم از مسیر معبر به آن وجود دارد.
در معابر شریانی درجه ۲ نیز امکان پارک حاشیه‌ای در کندرو وجود داشته و در مسیر اصلی این امر ممنوع است. لازم به ذکر است که در این معابر سرعت مجاز حداکثر ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر بر ساعت می‌باشد.
لذا ایجاد این کاربری‌ها در حاشیه بزرگراه امام علی، علاوه بر اختلال در تردد روان بزرگراه، به طور حتم سبب کاهش شرایط خدمت رسانی آن نیز گردیده و عملکرد آن را نیز حداقل در حد معبر شریانی درجه ۲ پایین می‌آورد.
لذا به عنوان نتیجه می‌توان بیان داشت، همانگونه که لازم است به وضعیت ایمنی بزرگراه و مدیریت سرعت عبور خودروها از آن، به منظور کاهش تصادفات توجه شود، نگاه مدیریتی مجدد در زمینه ایجاد کاربریهای گوناگون در حاشیه آن، نیاز می‌باشد.
بررسی طرح‌های فرادست نشان می‌دهد که کاربری پیشنهادی در حاشیه بزرگراه امام علی(ع)، فضای سبز بوده است که تغییر این موضوع و ایجاد کاربریهای تفریحی و خدماتی در حاشیه آن (مانند دهکده گردشگری بوشهر و ساخت هتل)، وضعیت میزان تولید و جذب سفر را در آن محدوده به طور کلی دستخوش تغییر می‌نماید.
علاوه بر این، وجود اینگونه مغایرت‌های اساسی در کاربری پیشنهادی طرح‌های فرادست و کاربری ایجاد شده، لازم است در شورای عالی معماری و شهرسازی کشور مطرح و مصوب گردد و در حیطه اختیارات کمیسیون ماده پنج نمی‌باشد.
منبع:جنوب نیوز-اکبر توسلی
