ندای استان:باید دید که برنامه دولت برای ارتقای دیپلماسی منطقه‌ای در ماه‌های آتی، منجر به حل و فصل چنین اختلافاتی خواهد شد یا تراژدی خسران ایران در مسئله میادین مشترک با همسایگان، همچنان ادامه دارد.
به گزارش ندای استان، اختلاف بر سر میدان گازی آرش یا به قول عرب‌ها «الدوره» که بخش ایرانی اش در محدوده استان بوشهر می باشد، امر تازه‌ای نیست.
این میدان گازی را یک شرکت ژاپنی سال ۱۳۴۶ با سرمایه تحقیقاتی ایران، در شمال خلیج فارس کشف کرد. برآورد شده که میدان آرش، ۲۰ تریلیون فوت مکعب ذخیره درجای گاز طبیعی و ۳۱۰ میلیون بشکه نفت خام دارد.
ایران اما هر بار که برای عملیات اکتشافی در این میدان خیز برداشت، با تهدیدهای کویت مواجه شد. در دولت محمد خاتمی، پس از سفر امیر کویت به تهران، فعالیت‌های اکتشافی در آرش متوقف و از سکوی ساخته شده برای این میدان هم در میدان‌های دیگر استفاده شد.
خط خاکستری، نشان‌گر مرز آب‌های سرزمینی است و خط قرمز، مرز آب‌های فلات‌قاره را نشان می‌دهد.
در دولت محمود احمدی‌نژاد، قرارداد ایران با یک شرکت هندی برای بهره‌برداری از میدان گازی آرش، به شکایت کویت از ایران ختم شد. سال ۱۳۸۵ کویت و عربستان با تسلیم شکایت‌نامه‌ای علیه تهران به سازمان ملل متحد، ایران را متهم کردند که به حریم دریایی آنها تعدی کرده است.
پایان اختلاف با ریاض و موضعی تازه علیه تهران
کویت نه فقط با ایران، بلکه برای سال‌ها با عربستان نیز بر سر میدان گازی آرش (الدوره) اختلاف داشته است. سال گذشته اما خبری منتشر شد که به معنای پایان اختلاف این کشور با عربستان و آغاز تشدید اختلافش با ایران بر سر آرش بود.
ابتدای فروردین پارسال اعلام شد که عربستان و کویت توافق کرده‌اند که با سرمایه‌گذاری هفت میلیارد دلاری و جذب شرکت‌های بین‌المللی میدان گازی آرش را توسعه دهند و روزانه نزدیک به ۳۰ میلیون متر مکعب گاز و ۸۴ هزار بشکه میعانات گازی تولید کنند.
همزمان با این توافق، کویت تغییر موضع خود درباره میدان گازی آرش را نیز اعلام کرد. در حالی که این میدان گازی همواره مشترک بین مثلث ایران، کویت و عربستان خوانده می‌شد، پس از توافق کویت- ریاض اما وزیر خارجه کویت به خبرگزاری دولتی این کشور گفت که میدان گازی الدوره، صرفا کویتی- سعودی است و ایران در آن طرف نیست!
گرچه ایران به آن اظهارات واکنش نشان داد اما ادعاهای دیروز وزیر نفت و سرمایه‌گذاری کویت، حاکی از آن است که نه واکنش ایران و نه دیپلماسی منطقه‌ای دولت سیزدهم طی یک سال اخیر، تاثیری در موضع کویت نسبت به سهم ایران از میدان گازی آرش نداشته است.
ادعای مرز جدیدی که دست ایران را قطع می‌کند
حال تکرار دوباره آن مواضع از سوی کویت، گویا پاسخی به گفته‌های اخیر محسن خجسته، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران است که با اشاره به آشتی چند ماه پیش ایران و عربستان پس از هفت سال خصومت، گفته است: «هم‌اکنون میدان نفتی مشترک تعیین تکلیف نشده‌ای بین ایران و عربستان وجود ندارد و با توجه به احیای روابط بین دو کشور ایران و عربستان، کارهای مقدماتی برای انجام همکاری دوجانبه آغاز شده است.»
او از آمادگی کامل برای آغاز حفاری در میدان مشترک نفتی آرش خبر داده و تصریح کرده بود که ایران با آماده شدن شرایط، حفاری در این میدان گازی را آغاز خواهد کرد.
دیروز وزیر کویتی از این گفته‌ها اظهار شگفتی کرده و مدعی شده که موضع ایران با ساده‌ترین قوانین روابط بین‌الملل در تضاد است.
نکته قابل توجه در اظهارات البراک، تاکید او بر تعیین مرز دریایی است. روزنامه کویتی الرای نیز به نقل از یک مقام نزدیک به البراک نوشت: «کویت بار دیگر از ایران برای آغاز مذاکرات ترسیم مرزهای دریایی بین دو طرف کویت و عربستان به عنوان یک طرف واحد و ایران به عنوان طرف مقابل دعوت می‌کند.»
آنچه کویت بر مذاکره درباره آن اصرار دارد، حدودی است که در سال‌های قبل از انقلاب ایران تعیین شد و ایرانِ پس از انقلاب نیز آن را پذیرفت. بر اساس آن، حدود ۴۰ درصد از ساختمان نفتی و گازی میدان آرش در آب‌های ایران واقع شده است. کویت اما طی سال‌های گذشته با استناد به نتایج لرزه‌نگاری‌هایی که مدعی است شرکت شل (شرکت نفت و گاز بریتانیایی چند ملیتی) برای این کشور انجام داده، خط مرزی جدیدی تعریف کرده است.
بر اساس این خط مرزی جدید، کل ساختمان میدان آرش در بخش عربی این میدان قرار می‌گیرد. ایران این مرزبندی جدید را نپذیرفته است. کویت اما با تکیه بر مرز ادعایی خود، ضمن آنکه منکر سهم ایران از آرش است، از تهران می‌خواهد که پای میز مذاکره بر سر مرزهای جدید بنشیند.
باید منتظر ماند و دید که برنامه دولت برای ارتقای دیپلماسی منطقه‌ای در ماه‌های آتی، منجر به حل و فصل چنین اختلافاتی خواهد شد یا تراژدی خسران ایران در مسئله میادین مشترک با همسایگان، همچنان ادامه دارد.
منبع: توسعه ایرانی
