خبر استان:محمد میرزایی گفت:پیروی از جهل و خرافه و عدم ولایت مداری و عدالت طلبی، از عوامل بر سر راه تدوین نادرست معارف حسینی می باشد.
در مورد وقایع عاشورا و داستان کربلا، گزارشهای متفاوتی به ما رسیده است و در این میان تحریفاتی نیز اضافه شده است.حاج محمد میرزایی، کارشناس تاریخ تشیع در مصاحبه ای با پایگاه خبری تحلیلی خبر استان رویکردهای مواجهه با این قضیه را مطرح کرده اند.
بعنوان سوال اول بفرمایید که چه چیزی باعث شده است عاشورا، عاشورا شود؟
آن چیزی که باعث این امر شد حرکت ماندگار و حماسی حضرت سیدالشهدا و یاران وفادارش بود. که همان حماسه ایثار، مردانگی، آزادگی و شهادت طلبی بود، و قیام علیه ظلم و ستم و تباهی؛ قیامی که منجر به پیروزی خون بر شمشیر شد. در حقیقت غلبه سپاه عقل بر جهل بود و این که عاشورا، عاشورا شد برمیگردد به حرکت بی نظیر امام حسین و یارانش که این حماسه را رقم زدند.
آیا حادثۀ عاشورا صرفاً یک حادثۀ تاریخی است؟
خیر. درست است که عاشورا یک حادثه بزرگ تاریخی و بسیار هم جانسوز و تلخ است و از حیث جنایات و خباثت ها لکه ننگی بر دامان تاریخ می باشد، اما این حادثه صرفاٌ مثل سایر حوادث تاریخی نیست.به تعبیر مقام معظم رهبری عاشورا یک حادثه نیست یک فرهنگ است. اگر یک حادثه تنها بود باعث تحرک بخشی و الگوگیری برای همه آزادگان جهان نمی شد. پس عاشورا تنها یک حادثه تاریخی نیست و باید آنرا جدا از تاریخ برشمرد و از جنبه های دیگر به آن نگاه کرد.
چه چیزی در عاشورا وجود دارد که آن را جهان شمول می‌کند؟
عدالت خواهی، قیام علیه ظلم و ستم ، زیر بار ظلم نرفتن و عدم بیعت با ظالم از شاخصه هایی است که امام حسین (ع) را به عنوان سرور آزادگان ((اباالاحرار)) به جهانیان معرفی می کند.آزادگی سیدالشهدا در کنار شاخصه های دیگر از جمله شهادت طلبی، شجاعت و فداکاری بی نظیر در این راه که هیچ ترسی هم از عده کم سپاه حق در مقابل عده بیشمار لشگریان باطل به خود راه ندادند. این شاخصه ها، هر شخصی را که دل در گرو این آرمان ها داشته باشد به خود جذب می کند.
گاندی به عنوان معمار استقلال هند می گفت: من برای مردم هند هیچ چیز تازه ای نیاوردم فقط نتیجه ای را که از مطالب و تحقیقاتم درباره تاریخ زندگی قهرمان کربلا به دست آورده ام ارمغان ملت هند کردم. اگر بخواهیم هند را نجات دهیم واجب است همان راهی را بپیماییم که حسین بن علی(ع) پیمود.
یا حتی خیلی افراد دیگه که شیعه هم نبوده اند مثل شهید فتحی شقاقی به عنوان رهبر جنبش جهاد اسلامی فلسطین که سفارش می کرد به نیروهایش که تاریخ قیام سیدالشهدا را بخوانید و برای آزادی فلسطین همان راهی را برویم که امام حسین (ع) رفتند. این تعبیرات زیاد است فراتر از اعتقادات شیعه و مسلمانان از بزرگانی از سایر مذاهب و ادیان حتی ادیان غیرتوحیدی.
درس گرفتن از این شهادت طلبی و فداکاری و زیر باز ظلم نرفتن، این ها مواردی است که عاشورا را جهان شمول کرده است.
برای اینکه واقعه عاشورا را امروز بررسی کنیم نیازمند در اختیار داشتن منابع و سند‌های صحیحی هستیم. از منابع موجود، توصیۀ شما کدام کتاب است؟
از بین همه مقاتل و کتبی که در رابطه با شهادت ،قیام و اهدف قیام امام حسین (ع) نوشته شده بعضی از از بین همه مقاتل و کتبی که در رابطه با شهادت، قیام و اهداف قیام امام حسین (ع) نوشته شده بعضی از این کتاب ها از اعتبار بهتری برخوردارند و بعضی از آنها نیز ضعیف می باشند.
از کتابهای معتبر می توان به کتاب (ارشاد) شیخ مفید نام برد که درباره زندگانی چهارده معصوم می باشد، کهٌ قسمت زندگانی امام حسین را به عنوان “مقتل شیخ مفید” جدا کرده اند. همچنین بعد از آن تا حدودی (لهوف) سید بن طاووس از جمله کتابهایی است که مقام معظم رهبری هم در روضه های خود، بعضا از این کتاب استفاده می کنند. کتاب دیگر، (نفس المهموم) با عنوان و ترجمه “در کربلا چه گذشت” از شیخ عباس قمی می باشد. همچنین کتاب (منتهی الامال) که آخر آن هم پندها و اندرزهای خوبی به منبری ها و وعاظ می دهد.
از این مقاتل بعضی ها مشتمل بر اخبار صحیح و غیرصحیح و تحریفاتی هستند که بعضی از آنها واقعا ضعیف می باشند. بیشتر داستان سرایی که با افسانه درآمیخته شده است. که دو کتاب یکی (روضه الشهداء) از ملا حسین کاشفی که پر از افسانه ودروغ است گرچه مطالب درستی هم دارد. کتاب دیگر (اسرارالشهاده) از ملای دربندی است که اینها جریان عاشورا را پر از افسانه کرده اند. اما کتابهایی که در مقابل این کتب ها می باشد و به یک نحوی به بعضی از این تحریفات و افسانه ها اشاره کرده است، کتاب (لؤلؤ و مرجان)) اثر مرحوم محدث نوری است که شهید مطهری هم به آنها اشاراتی داشته و از آن استفاده کرده است. دیگر کتاب حماسه حسینی شهید مطهری می باشد که به تفصیل در رابطه با این تحریفات ، افسانه ها و دروغ هایی که وارد روضه ها شده صحبت کرده است.
اشاراتی به تحریفات و افسانه هایی که وارد قضایای کربلا شده است نمودید، لطف می کنید به بعضی از این تحریفات، اشاره نمایید؟
بله، تحریف به معنی تغییر و تبدیل است و هر چیزی را که تغییر دهند و از معنای حقیقی خود دور کنند و آن را برعکس جلوه دهند آن را تحریف می گویند.
در جریان کربلا تحریف هایی وارد شده که در بعضی کتاب ها زیاد است،.به خصوص این دو کتابی که به آن اشاره کردیم. کتاب روضه الشهداء تقریبا اولین مقتل به زبان فارسی است که خیلی هم قشنگ و ادیبانه نوشته شده است، توسط ملا حسین کاشفی گرچه خود او شیعه نبود و از اهل تسنن (حنفی) بود ولی علاقه وارادت به اهل بیت و مخوصا به امام حسین (ع) داشت. ایشان وقایع عاشورا و کربلا را به صورت داستان درآورده است و افسانه سرایی کرده، در این کتاب بعضی مواردی که ذکر شده است تنها در همین کتاب وارد شده است و در بقیه مقاتل نیامده است. مثلا عروسی حضرت قاسم که در بقیه کتب موجود نیست و فقط در این کتاب برای اولین بار آن هم بعد از هشتصد و اندی سال بعد از عاشورا آمده است یا داستان زعفر جنی که در لحظات آخر که امام حسین (ع) تنها بود وارد شد و اذن میدان خواست که آنهم در این کتاب وارد شده است. یا حضور شهربانو در کربلا که زیاد آمده که حتی ایشان را به اشتباه مادر علی اصغر(ع) دانسته، در صورتی که نه شهربانو در کربلا بوده و نه لیلا مادر حضرت علی اکبر(ع)، بلکه تنها همسر امام حسین (ع) که در کربلا حضور داشت رباب بوده است. بقیه تحریفاتی که در این کتاب ها آمده در اسرار الشهاده لشگریان عمر سعد را قریب به یک میلیون و ششصد هزار نفر ذکر کرده!! سپاهی به این عظمت که همه آنها از کوفیان بودند. که یک میلیون پیاده و ششصد هزار سواره می باشد و یا بعضا گفته شده امام حسین لشگریانی را که از اینها به درک واصل کرده تا ۳۰۰ هزار نفر برشمردند. و یا اینکه می گویند عاشورا تا هفتاد ساعت طول کشیده است. تحریفات دیگر که وارد کتابهای دیگر شده است از جمله اینکه حضرت زینب (س) سر خود را به چوب محمل کوبیده است که الان مستمسک یک عده شده که بگویند قمه زنی جایز است در صورتی که این یک افسانه است و یک منبع نامعتبر آن را ذکر کرده است و با مقام صبر بی بی حضرت زینب (س) منافات دارد که سر خود را به چوب محمل بکوبد که خون جاری شود و تحریفات دیگر زیاد می باشد که به قول شهید مطهری این نوع تحریف ها، لفظی می باشد. اما بدتر از آنها تحریفات معنوی است، این که بگوییم هدف از قیام امام حسین (ع) این بود که شهید شود که کفاره گناهان ما شود چیزی که مسیحیان در مورد حضرت مسیح می گویند. در صورتی که هدف امام حسین و قیام آن امر به معروف و نهی از منکر بود.
از دید شما،مهم‌ترین آسیبی که امروزه بر سر راه تدوین درست معارف حسینی وجود دارد، چیست؟
از آسیب هایی که در این مسیر وجود دارد همان تحریفاتی است که بعضا عرض کردم و همچنین نپرداختن به اهداف قیام از جمله امر به معروف و نهی از منکر که باعث آسیب های بیشتری به جریان عاشورا می شود. ادامه ندادن نهضت امام حسین (ع) و نداشتن بصیرت ازعوامل آسیب زا در این مسیر می باشد. پیروی از جهل و خرافه و عدم ولایت مداری و عدالت طلبی، این آسیب ها بعضا در گفتار و نوشتار ها خودش را نشان می دهد. و بعضی وقت ها هم در شکل عزاداری بروز پیدا می کند. از جمله این آسیب ها که چهره مکتب تشیع را خدشه دار می کند قمه زنی و عزاداری ها نامشروع است. سبک بعضی از این مداحی ها که در خواندن آنها از کلمات و الفاظی نامناسب استفاده می کنند و حرکات ناموزونی که بعضا پیدا میشود که به تعبیر مقام معظم رهبری که فرمود: مجلس عزای امام حسین را به سمتی می برند که یک عده جوان لخت می شوند و بالا و پایین می پرند و ندانند که چی می گویند آیا این درست است؟
این عزاداری ها ممکن است این تلقی را از شیعه بوجود آورد که خدای نکرده شیعه یک عنصر خرافی و یا اهل خشونت است. تا جایی که الان اگر بخواهیم نام شیعه را به انگلیسی در جستجوگرهای اینترنتی سرچ کنیم همراه است با تصاویر نامناسب سر و صورت خونین قمه زنان، اینها آسیب هایی است که به این سمت سوق داده می شوند از دیگر آسیب ها جدا کردن دین از سیاست است که ضربه ای است به اسلام واقعی و تشیع و اینکه هیات ها را به سمت سکولار شدن پیش ببرند. در صورتی که به فرموده حضرت آقا ما هیات امام حسین (ع) سکولار نداریم. و این اشتباه است که سعی شود در مجالس عزاداری سیاست وارد نشود اگر دین را از سیاست جدا کنند و بصیرت را بگیرند از مجالس اهل بیت و آگاهی بخشی نباشد و اهداف قیام امام حسین (ع) تبیین نشود مسلم است که آسیب ها باعث ضربه زدن به ماهیت نهضت حسینی می شود.
اگر بخواهید در یک جمله درسی از عاشورا را بیان نمایید، آن درس چیست؟
آن درس قطعا درس بصیرت است که از سخنان گهربار رهبری اقتباس شده است. مقام معظم رهبری در این باره فرمودند:عاشورا به ما درس می دهد که در ماجرای دفاع از دین، بصیرت بیش از چیزهای دیگر برای انسان لازم است.
گفتگو از: محسن کشاورز
بن
تاریخ : ۱۸ - مهر - ۱۳۹۵احسنت مثل همیشه جامع ومفید